Pozometre Nedir, Nasıl Kullanılır?
POZOMETRE makine içerisinde yer alan ve fotoğrafını çekeceğimiz sahnenin ışığını ölçmekle görevli elektronik bir sensördür.
Pozometenin diğer adı AE Sensörüdür (Auto Exposure Sensor). Lightmeter (ışıkölçer) olarak da isimlendirilebilmektedir.
Pozometreler fotoğraf makinelerinde fotoğrafını çektiğimiz objeden yansıyan ışığı ölçen ve makinede hangi ayarları kullanarak çekim yapmamız gerekeceği konusunda yol gösteren cihazlardır.
Olağan bir şekilde DLSR ve daha basit makinelerde makine içine yerleştirilmiştir ve objektiften giren ışığı ölçerler. Bu nedenle bu poz ölçüm türüne TTL (Through The Lens= Lens Aracılığıyla) adı verilir
Ancak daha profesyonel çekimlerde HARİCİ POZOMETRE (el pozometresi) de kullanılmaktadır.
Harici pozometreler dahili olanlara göre daha doğru ve kesin ölçüm yaparlar. Tercihe göre gelen ya da yansıyan ışığı ölçme imkanı tanırlar.
Harici pozometre ile makine içindeki pozometreyi birbirinden ayıran en önemli özellik şudur; makine pozometresi, konu üzerinden yansıyan ışığı ölçer. Harici Pozometre ise ışık kaynağından konuya düşen ışık miktarını ölçer (arzu edilirse yansıyan ışığı ölçecek ayarı da mevcuttur).
Pozometre Nasıl Çalışır
Pozometreler % 18 Gri tona göre standardize edilmiş cihazlardır. Ölçüm yaptığımız yüzeyin rengi ve ışık yoğunluğu ne olursa olsun referans aldığı bögeninüzerine düşen ışığı ölçtükten sonra %18 Gri renkten yansıyan kadar parlaklık seviyesini verecek şekilde poz ayarları girmemizi sağlarlar.
Neden %18 Gri?
Çünkü pozometrenin keşfedildiği ve makinelerin gelişim gösterdiği yıllarda siyah beyaz fotoğraflar vardı ve beyaz ırktan normal tene sahip bir insanın teninin fotoğrafı doğru pozla çekilip karta basıldığında %18 gri tonda görünüyordu. Bu nedenle doğru poz değeri tanımı beyaz ırktan insan tenine göre yapıldı ve tüm pozometreler halen %18 Gri kartı doğru pozlayacak ayarlarla kalibre edilmektedir.
Buradan çıkan sonuç şudur: İster beyaz bir cismi ister siyah bir cismi çekiyor olalım, pozometremiz bizim onu % 18 gri tonda olacak poz değerleriyle fotoğraflayacak şekilde yönlendirir.
Bu nedenle orta tondan sapan renk tonlarında makinenin bize verdiği doğru poz verisine sadık kalmayız ve + ya da – poz değerleriyle çekim yaparız.
Örnek verecek olursak karla kaplı bir ortamda pozometre beyaz tonu da %18 gri elde edecek şekilde koyu pozlama yaptıracak ayarlarları girmemizi sağlar. Bu durumda doğru pozu bulmak için daha aydınlık çekim yapmamız yani + pozlama girmemiz gerekir. (ortalama olarak +1) Yani daha yavaş perde hızı ya da daha açık diyafram değeri seçeriz.
Aksine kömür madeninde yüzleri kömür tozuyla kaplı işçileri çekeceksek makine siyah alanları da %18 gri olacak şekilde aydınlık pozlamaya itecektir. Bizim bu durumda doğru pozu bulmak için – pozlama girmemiz gerekmektedir. (Ortalama olarak -1 ile -1,5). Bunu yapmak için de makinenin verdiği perde hızından daha hızlı bir perde hızı ya da kısık diyafram değeri seçmemiz gerekir.
Pozometrenin ışığı ölçme şekilleri
Bilinmesi gereken bir diğer konu ise pozometrenin fotoğrafını çektiğimiz sahnenin ışığını sadece bir şekilde ölçmediğidir. Kadraja alınan sahnenin ışığı bizim ayarladığımız kipe göre farklı bölgelerinden ölçülmektedir. 3 Temel Ölçüm Kipi vardır. Bunlar;
1. Noktasal
2.Merkez Ağırlıklı Ortalama
3.Değerlendirmeli Ölçüm Kipleri
şeklindedir.
Bu konu müstakil bir ders konusu olup, tüm detayıyla ileride anlatılacaktır.