Diyafram Açıklığının Fotoğrafa Etkileri, Alan Derinliği Nedir? Alan Derinliğini Etkileyen Hususlar

Daha önce bir çok kez diyaframın 2 temel fonksiyonu olduğunu, bunlardan birinin dışarıdan giren ışık miktarını ayarlamak, diğerinin ise net alan derinliği olduğunu belirtmiştik.

Net Alan Derinliği (Depth Of Field = DOF)

Fotoğrafçılıkta makinemizin netlik yaptığı cismin bulunduğu alan ile bunun önünde arkasında yer alan alanlar her zaman için net oluşmaz.

Bazı fotoğraflarda netlik yapılan alanın önünde ve arkasında net olmayan bölgeler vardır. Net olarak görüntülenebilen bu alanın büyüklüğüne Net Alan Derinliği ya da Alan Derinliği denir. İngilizce’de Depth of Field şeklinde ifade edilen bu terim DOF olarak kısaltılmaktadır. 

Diyafram, alan derinliğini ayarlamamızda kullanılan ayarlardan biri olmakla birlikte, alan derinliği sadece diyafram açıklığına bağlı değildir.

Alan derinliğini etkileyen hususlar şunlardır:

  • Diyafram açıklığı (diyaframın kısık veya açık oluşu): Kısıksa alan derinliği fazla, açıksa alan derinliği az.
  • Objektifimizin açısı (geniş açılı mı, dar açılı mı oluşu): Açı daraldıkça alan derinliği düşer. Örneğin 100 mm’lik bir tele lens, 24 mm’lik bir lensten çok daha sığ alan derinliği üretir.
  • Fotoğrafta netlik yaptığımız obje ile makine (sensör) arasındaki mesafe: Objeye yaklaştıkça alan derinliği düşer, uzaklaştıkça artar.

Diyafram hakkında bilinmesi gereken alan derinliği dışındaki ikinci önemli husus; diyafram açıklığının objektiften objektife değişiklik göstereceği ve en açık diyafram değerinin sabit olmadığıdır. Piyasada makinelerle birlikte satılan pek çok objektif (ki bunlara kit lens deniyor); f3,5-5,6 veya f3,5-6,3 gibi diyafram açıklık değerlerine sahiptir.

Bir lensin (objektifin) kalitesini belirleyen en önemli hususlardan biri en açık diyafram değeridir.

f2,8 ve altında diyafram açıklığına sahip objektifler kaliteli ve buna bağlı olarak pahalıdırlar. Bunlar parlak lensler olarak da adlandırılırlar.

kte satılan pek çok objektif (ki bunlara kit lens deniyor); f3,5-5,6 veya f3,5-6,3 gibi diyafram açıklık değerlerine sahiptir.

ÖZETLEYECEK OLURSAK

Alan derinliğini azaltmak için:

  • Diyaframı aç
  • Dar açılı (yakınlaştıran) lens kullan (50 mm ve üzeri; 85 mm, 105 mm gibi)
  • Objeye olabildiğince yaklaş (netlenen obje yakın olsun)

Alan derinliğini artırmak için:

    • Diyaframı kıs
    • Geniş açılı (uzaklaştıran) lens kullan (35 mm ve altı; 10 mm, 18 mm, 24 mm gibi)
    • Objeden olabildiğince uzaklaş (netlemeyi uzaktaki cisme yap)