Diğer Çekim Modları ve Bu Modlarda Makine Kullanım Esasları

AUTO Çekim Modu

Tam otomatik çekim modudur. Genelde makineler üzerinde yeşil renkle gösterilir. ISO dahil tüm pozlama ayarları,  AF ve AE ölçüm tipi gibi tüm ayarların makine tarafından yapıldığı moddur. Bu modda ışık yetersizse makineniz  flaşı otomatik olarak açar. Poz telafisi girme vb gibi hususlarda bize seçme şansı tanımaz. Biz sadece kadrajı ayarlar deklanşöre basarız. Az daha koyu ya da aydınlık fotoğraf çekmek istediğimizde bu modda yapamayız. Bu açıdan güncel cep telefonlarının kameraları bile daha fazla ayara müdahale şansı tanımaktadır. Bu nedenle profesyonel çekimlerde tavsiye edilecek bir mod değildir.

P (Program) Çekim Modu

ISO hariç diğer pozlama değerlerinin makine tarafından  otomatik olarak ayarlandığı moddur. 

Tanımdan anlaşılacağı üzere, makine ISO seçimini bize bırakmıştır. Seçtiğimiz ISO değerini referans alarak enstantane ve diyafram ayarını kendisi yapar. Bu modu profesyonel çekim tekniklerinin başlangıç aşaması kabul etmek de mümkündür. Zira bu modda makine bize beyaz ayarı (WB), poz telafisi (EV) yapma, AF bölgeleri seçme, AE alanı seçme, Braketting işlemi, seri çekim, flaşın EV değerlerine müdahale etme gibi birçok ileri düzey ayara müsaade eder.

Bu modu değişken ışık koşulları olan ortamlarda ayarlamalara yeterli zaman ayıramayacağımız durumlarda tercih edebiliriz.

P modunda makine diyafram değerini, en açık değere ( en küçük f değerine) yakın bir değerle başlatır. Örneğin objektifimizin en açık f değeri 4, en kısık f değeri 22 olsun. Gündüz bir manzara çektiğimizi farzedelim; Makinemiz f:5,6 f:6,3 gibi  diyafram ve 1/250, 1/500 gibi bir pozlama ayarıyla çekim başlatmış olsun. Biz bu hız ve diyafram ikilisini tercihimize göre değiştirebiliriz.

P Modunun en önemli avantajlarından biri, ayar çarkını sağa sola çevirdiğimizde diyafram ve hız ikilisini düzenlemesidir. Ayar çarkını sola çevirince diyaframı kısarken, hızı azaltır. Bu sayede istediğimiz diyafram sonuçlarına ulaşabileceğimiz gibi diyaframı açıp hızı da yükseltebiliriz.

Ayrıca AV    poz telafisi tuşu  (ya da ayar çarkını) kullanarak çekim sonucumuzu daha aydınlık ya da karanlık hale getirebiliriz. – pozlama girerek karanlık, + pozlama girerek daha aydınlık sonuçlara ulaşırız.

A (Av) Çekim Modu

Diyafram öncelikli otomatik pozlama modudur. (Aperture Value=Aperture Priority).

Canon makinelerde Av, Nikonlarda A ile gösterilir. A; Aperture kelimesinin baş harfidir ve Latince delik anlamına gelir ve diyafram açıklığını ifade eder.

Bu modda makine yine ISO’yu referans alarak, seçimini bize bıraktığı diyafram açıklığı değerine uygun olan enstantane (perde hızı) değerini kendisi ayarlar. Anlaşıldığı üzere bu modda ISO ve diyafram değerlerini biz ayarlarız, makine ise uygun hızı ayarlar. Bu ayarlar dışında diğer ileri çekim ayarları da bizim tarafımızca yapılabilir. (AF, AE, AE/AF Lock vs.).

Peki bu modu neden seçeriz?

Diyaframın ışık şiddetini ayarlama dışındaki en önemli diğer etkisinin alan derinliği (DOF) olduğunu söylemiştik.

Fotoğrafta net olarak kaydedilen alan her zaman sabit değildir ve netlik yapılmış olan objenin önünde ve gerisinde net olmayan alanalr bulunur. Fotoğrafta yer alan objelerin net olarak görüntülenebildiği bu alanın büyüklüğüne Net Alan Derinliği ya da Alan Derinliği denir.

Alan derinliğini artırmak ya da azaltmak istiyorsak uygun diyaframı tercih edip, hız ayarını makineye bırakmak bize daha rahat ve hızlı çalışma imkanı sağlar.

Örneğin manzara çekimi yaptığımızı farz edelim. Alan derinliğimizin geniş olması için kısık diyafram kullanmak zorundayız. Tam tersine arka planı karışık olan bir mekanda portre çekiyorken derinliğini azaltmak için diyaframımızı olabildiğince açmamız gereklidir.

S (Tv) Çekim Modu

Enstantane (hız) öncelikli otomatik pozlama modudur (Time Value=Shutter priority).

Nikonlarda S, Canonlarda Tv ile gösterilir. S harfi İngilizcedeki  Shutter kelimesinin baş harfidir. Shutter; Örtücü, kapatıcı demektir. T ise Time (zaman) kelimesinin baş harfidir.

Bu modda makine, perde hızı ve ISO ayarını bize bırakır, gerekli olan diyafram açıklık değerini kendisi ayarlar. Ayarlara ilişkin diğer tüm hususlar P ve Av modundaki gibidir.

Peki bu modu neden tercih etmeliyiz?

Perdenin açılıp kapanma hızının doğru poz için gerekli zamanı ayarlama dışındaki en önemli etkisi hareketi dondurma üzerinedir. Hız arttıkça hareketli cisimleri net yakalama imkanı elde ederiz, tersine hız azaldıkça hareketli olan cisim bulanık çıkar.

Örneğin dönen bir pervanenin hareketini net olarak dondurmak istiyorsak, Hızımızı yükselmeli ve tercihen 1/1000 sn ve üzerindeki hızlara çıkmalıyız. Tersine bir şelaleden akan suyun hareketine tül etkisi vermek istiyorsak bu durumda hızımızı düşürmeliyiz. (bu durumda Tripod ve ND filtre kullanmak zorunda kalabiliriz). Bu modda konu ve sahneye uygun hız değerimizi biz seçtikten sonra gerisini makine halleder ve bize daha hızlı çalışma imkanı sunar.

NOT

Manuel mod dışındaki tüm otomatik çekim modlarında çekim yaparken, netlik yaptıktan sonra kadrajımızı değiştirirsek yeni kadrajda ışık düzeyi değişmişse, makine bu ışığı ölçerek yeni poz değerleriyle çekim yapacak şekilde kendini ayarlar. Eğer biz ilk ölçtüğümüz poz değerleri değişmeksizin yeni kadraj oluşturmak istiyorsak poz kilidi kullanmalıyız.

Poz kilidi işlevleri sadece P, A (Av) ve S (Tv) modlarında çalışır. AUTO ve  M modunda Poz kilidi çalışmaz. M modunda  zaten tüm ayarlar bizim tarafımızdan girildiği için Poz Kilidi işlevsizdir.

Poz kilidi tuşuna hangi tercihlerin atanacağı makine menüsünde yer almaktadır. Poz kilidi tuşu ve işlevleri ileride detaylıca anlatılacaktır.

B (Bulb) Modu

Bulb modu ayrı bir mod olarak sadece ileri seviye kameralarda yer alır. Aslında bulb perde hızı ayarlarında en yavaş perde hızı olan 30 sn’den sonra gelen hız değeridir ve süre bizim tarafımızdan belirlenir. Bu modda deklanşöre basıldığı sürece perde açık kalır, bırakınca kapanır. Uzun pozlama (long exposure) çekimlerinde örneğin Samanyolu galaksisi fotoğrafları, gece yıldız çekimleri gibi çekimlerde Bulb modu kullanılır. 

Scene (Sahne) Modları

Scene (sahne) Modları üreticiler tarafından belirli sahne koşullarına uygun olarak hazırlanmış ön ayarlardır.

U veya C (CU) Modları:

U; User C ise Custom kelimelerinin kısaltmasıdır. CU, CA gibi farklı kısaltmalarla da gösterilmektedir. Kullanıcı tarafından belirlenen pek çok parametrenin önceden düzenlendiği hazır kullanım modlarıdır. Bu modlara geçerek evvelden hazırladığınız ayarları hızlıca seçmiş olursunuz.